Lễ Trọng Kính Chúa Ba Ngôi, năm C
“Mọi sự Chúa Cha có đều là của Thầy. Vì thế, Thầy đã nói Người lấy những gì là của Thầy mà loan báo cho anh em.” (Ga 16,15)
Suy niệm
Trong thời đại kỹ thuật số thì mỗi ngày chúng ta tiếp nhận rất nhiều thông tin từ kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội và ngay cả đến những sinh hoạt thường ngày như ăn uống, ngủ nghỉ.. Có những điều chúng ta sẽ ghi nhớ, sẽ chú tâm, sẽ ấn tượng hơn những điều khác nhưng lại có những điều không để lại ấn tượng gì hay chẳng nhớ gì. Tôi đặt mình khi suy niệm về mầu nhiệm Ba Ngôi liệu tôi có suy nghĩ gì, có lưu tâm hay đó cũng chỉ là một trong những điều bình thường của cuộc sống và không dừng lại để chiêm ngắm. Lễ Chúa Ba Ngôi được Giáo hội cử hành một cách long trọng nhắc nhở tôi về mầu nhiệm quan trọng trong Hội Thánh, đó là mầu nhiệm chính của đức tin. Mầu nhiệm này cao cả đến mức trí khôn con người không thể hiểu được và chúng ta chỉ biết được màu nhiệm này nhờ mặc khải từ trên mà thôi.
Khi suy niệm về mầu nhiệm này, tôi nhớ về thời thơ ấu, khi còn học giáo lý hỏi thưa. Những âm thanh ngập ngừng của những giọng nói non nớt, chẳng hiểu gì về điều mình đang nói hay đang thưa, khiến tôi bật cười. Những câu hỏi thưa đơn sơ như: "Có mấy Thiên Chúa?" – "Có một Thiên Chúa." "Thiên Chúa có mấy Ngôi?" – "Thiên Chúa có ba Ngôi. Ngôi thứ nhất là Cha, Ngôi thứ hai là Con, Ngôi thứ ba là Thánh Thần." Ba Ngôi tuy riêng biệt nhưng cùng một bản thể và một uy quyền như nhau, nên chỉ là một Thiên Chúa duy nhất mà thôi. Ba Ngôi duy nhất nhưng mỗi Ngôi lại biểu lộ một nét riêng biệt: Chúa Cha tạo dựng, Chúa Con cứu chuộc và Chúa Thánh Thần thánh hóa.
Rồi tôi được dạy làm dấu thánh giá khi ăn cơm, khi đi ngủ, khi thức giấc hay trước khi đọc kinh… Đó dường như là tất cả những gì tôi nhớ và biết về mầu nhiệm Ba Ngôi trong tuổi thơ mình. Chính vì những câu hỏi thưa đơn giản, không rườm rà như vậy, hay việc được dạy làm dấu thánh giá, mà cho đến ngày nay tôi vẫn giữ vững đức tin của mình về Thiên Chúa Ba Ngôi và không hề có sự nghi ngờ. Mỗi khi có ai nói Thiên Chúa có bốn Ngôi, năm Ngôi hay hai Ngôi gì đó, tôi thấy điều đó không đúng, thấy lạ lẫm vì chỉ xác tín rằng Thiên Chúa có Ba Ngôi mà thôi.
Vì đây là mầu nhiệm vượt quá trí khôn của con người, nên Thiên Chúa cũng mặc khải cho con người và mỗi người theo thời đại, theo hoàn cảnh sống một cách tiệm tiến. Giáo hội, theo sự hướng dẫn của Chúa, từng bước dẫn dắt tín hữu đến với mầu nhiệm này qua những giáo lý cơ bản và súc tích, giúp mỗi người dần làm quen và nhận biết.
Tuy nhiên, dù được giải thích, có lẽ không một ai trong chúng ta có thể hiểu hết mầu nhiệm Ba Ngôi. Ngay cả một vị thánh lớn trong Giáo hội là Thánh Augustinô cũng gặp khó khăn. Có một giai thoại hay được nhắc đến về ngài khi suy gẫm về mầu nhiệm Ba Ngôi: một hôm, ngài đi dọc bờ biển, đầu óc miên man nghĩ đến những bí ẩn về Thiên Chúa, thì tình cờ ngài gặp một cậu bé dùng vỏ sò để đào một lỗ nhỏ trên cát, rồi dùng vỏ sò ấy múc nước biển đổ vào. Ngạc nhiên vì việc làm của đứa bé, ngài mới hỏi nó đang làm gì. Đứa bé trả lời không chút do dự: "Thưa ông, cháu đang dùng vỏ sò để tát nước cho cạn." Ngài bảo cậu bé là không thể làm được chuyện đó. Ngay lập tức, đứa bé đáp lời rằng múc cả nước đại dương để đổ đầy vào cái lỗ này còn dễ hơn múc cạn mầu nhiệm Thiên Chúa. Thánh nhân chợt hiểu một chân lý: Thiên Chúa là một mầu nhiệm mà con người không hiểu thấu được.
Thật khó khăn để hiểu, nhưng dù thế, Thiên Chúa vẫn mời gọi con người khám phá. Trong bài Tin Mừng của ngày lễ hôm nay, ta cũng phần nào cảm nhận sự liên kết chặt chẽ của Ba Ngôi. Ba Ngôi Thiên Chúa đều hướng về nhau. Mọi sự Chúa Cha có đều là của Thầy. Cha không giữ lại cho riêng mình điều gì mà ban hết cho Người Con. Mọi việc Chúa Con làm khi xuống thế làm người và thực hiện công trình cứu chuộc là vâng theo ý muốn của Cha. Và khi Thần Khí sự thật đến, Người cũng lấy tất cả những gì của Chúa Cha và Chúa Con để loan báo cho con người, để dẫn dắt con người tới sự thật toàn vẹn, tới ơn cứu độ.
Luôn có sự gắn kết hòa quyện trong từng hoạt động cứu độ của Ba Ngôi, không hề có sự giẫm chân nơi công trình cứu chuộc. Ta chỉ thấy một mục đích duy nhất của Thiên Chúa là vì yêu thương mà cứu chuộc con người, và nhờ đó cho con người được tham dự vào sức sống thần linh. Trong chương trình cứu chuộc thế giới, khi Chúa Con vâng lời Chúa Cha xuống thế làm người và khi hoàn tất công việc của mình để trở về cùng Cha, thì Thánh Thần lại được Cha sai đến nhân danh Chúa Giêsu, hướng dẫn con người về những điều mà họ còn chưa hiểu hết và những điều Chúa muốn: "Đấng đó sẽ dạy anh em mọi điều và sẽ làm cho anh em nhớ lại mọi điều Thầy đã nói với anh em" (Ga 14,26).
Mầu nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi cao cả như vậy nhưng Thiên Chúa lại muốn tỏ lộ cho con người. Rõ ràng, đây không phải là điều ngẫu nhiên, mà hoàn toàn là kế hoạch nhiệm mầu của Thiên Chúa. Thiên Chúa mời gọi và cho ta được tham dự vào sức sống của Ba Ngôi. Ngay từ ngày đầu tiên trở thành một Kitô hữu, tôi đã nhận được dấu ấn của Ba Ngôi qua bí tích rửa tội. Trong cuộc sống hằng ngày, mỗi lần tôi làm dấu Thánh Giá hay đọc kinh Tin Kính vào Chúa Nhật hoặc trong các ngày lễ trọng, mầu nhiệm này lại được gợi nhắc. Thế nhưng, liệu những hành động, lời đọc, lời tuyên xưng ấy có thực sự để lại ấn tượng sâu sắc trong tôi, hay chúng chỉ là những thứ thoáng qua?
Cầu nguyện
Lạy Chúa, chúng con tạ ơn Chúa vì đã ban cho chúng con được ơn cứu độ của Chúa. Công trình cứu chuộc thế giới do Ba Ngôi thực hiện xin đừng bỏ dở dang. Mầu nhiệm Ba Ngôi thật quá cao cả trong khi chúng con chỉ là con người với những hạn hẹp nhưng chúng con xin Chúa giúp chúng con mỗi ngày luôn biết hướng lên Chúa, luôn biết kiếm tìm Chúa. Xin cho mỗi người chúng con cũng luôn biết hiệp nhất trong cùng một đức tin để sức sống của Chúa Ba Ngôi luôn trào tràn trên thế giới và trên mỗi người chúng con Amen