Chúa nhật Thường Niên 16, năm C
“Chỉ có một chuyện cần thiết mà thôi. Maria đã chọn phần tốt nhất, và sẽ không bị lấy đi.’’ (Lc 10,42)
Suy niệm
Câu chuyện hai chị em Matta và Maria có lễ đã trở nên khá quen thuộc và gần gũi với mọi người, đặc biệt nó thường trở thành ví dụ đặc trưng được nhắc đến để nhấn mạnh và phân biệt giữa hai hình thức khác nhau của đời sống thánh hiến là: chiêm niệm và hoạt động. Tuy nhiên, ngày nay người ta ít còn đưa ra giới hạn rạch ròi như: chiêm niệm là hoàn toàn cầu nguyện hay hoạt động, nhất thiết phải là làm công việc phục vụ nữa. Nhưng tất cả mọi người, dù sống trong bậc sống nào, hay lựa chọn hình thức tu trì ra sao, tất cả đều có chung một lời mời gọi kết hiệp cả hai hình thức này trong đời sống và hoạt động của mình.
Thánh Biển Đức đã cho thấy sự cần thiết phải quân bình giữa cả hai hình thức chiêm niệm và hoạt động khi người đưa ra châm ngôn sống cho các Đan sĩ của Dòng mình là : “Cầu nguyện và lao động”. Hay như lời khẳng định của Mẹ Têrêsa Avila: “Nếu không cầu nguyện, thì chẳng ai có thể phục vụ đúng đắn được. Chúng ta là Matta, nhưng đồng thời là Maria’’ (Trích Đường hoàn thiện, chương 5).
Như thế, trải qua bao thế kỷ, các vị thánh, các bậc thầy dạy về tâm linh đã để lại cho chúng ta những lời khuyên về sự cần thiết của một đời sống cầu nguyện trong bất cứ hoạt động nào, dựa trên kinh nghiệm của Matta sau khi được Chúa Giêsu nhắc nhở: “Matta, Matta ơi! Chị băn khoăn lo lắng nhiều chuyện quá, chỉ có một chuyện cần thiết mà thôi” (Lc 10,41).
Như lời thánh Augustinô đã nói: “Trước khi mở miệng rao giảng về Thiên Chúa, người môn đệ của Chúa cần phải mở rộng tâm hồn ra cùng Thiên Chúa để tâm hồn được tràn ngập, say mến trong đại dương tình yêu của Người. Khi đã có một trải nghiệm về Chúa như thế, thì người môn đệ của Chúa mới có thể cho người khác điều mình đã có được, đó là chính Tình yêu của Thiên Chúa mà họ đã cảm nhận.’’
Tương tự như thế, thánh Tôma Aquinô đưa ra kết luận: “Cả hai đời sống hoạt động và chiêm niệm nội tâm gắn kết mật thiết với nhau. Nếu đời sống hoạt động là hoa trái, thì hoa trái đó thật sự là kết quả của đời sống chiêm niệm, kết hiệp mật thiết với Thiên Chúa đạt đến mức độ sâu thẳm nhất. Chính đời sống nội tâm nhiệm hiệp đó sẽ bao trùm, chi phối lên đời sống hoạt động bên ngoài của người môn đệ Chúa’’.
Trở lại với bối cảnh của câu chuyện tại gia đình chị Matta khi được Chúa Giêsu đến thăm, một câu chuyện thật đẹp và qua đó thánh Luca cũng cho thấy được tính cách của từng nhân vật. Chị Matta: nhanh nhẹn, biết quán xuyến, sắp xếp, cũng như rất có tài nấu nướng và phục vụ. Vì vậy, chị thể hiện lòng yêu mến và sự hiếu khách bằng cách vào bếp để chuẩn bị bữa ăn phục vụ Chúa. Xem ra chị đang làm rất tốt công việc của mình.
Đáng lẽ chị phải được nghe Chúa khen một lời cho thật xứng đáng với công sức đã bỏ ra, vậy mà Chúa còn quay sang trách nhẹ: “Matta, Matta ơi! Chị băn khoăn lo lắng nhiều chuyện quá”. Vậy ra, công sức chị Matta bỏ ra vô ích sao? Thiết nghĩ Chúa Giêsu không chê bỏ hay phủ nhận những việc chị làm, nhưng lý do vô tình làm cho chị Matta bị “mất điểm” là sự phàn nàn và so bì với Maria - em chị.
Thật thế, nếu không để ý, chúng ta cũng dễ rơi vào lối suy nghĩ và phản ứng như Matta. Mọi việc chúng ta làm có thể có một khởi đầu rất tốt: suy nghĩ, ước muốn và ý hướng đều đẹp, nhưng một lúc nào đó khi bắt đầu thấy mệt mỏi hay đuối sức, chúng ta dễ quay sang nhìn người khác để phân bì hay so sánh. Quả đúng như lời nhắc nhở: “Phục vụ mà không kết hợp với Chúa sẽ dẫn đến mệt mỏi và hay so sánh’’.
Riêng Maria, chị thể hiện lòng yêu mến của mình bằng thái độ ngồi bên chân Chúa và lắng nghe Lời Người, giữa hai chọn lựa chị chọn điều tốt hơn, vì theo thánh Tôma Aquinô: “Chiêm niệm thì cao trọng hơn hoạt động, bởi vì nó hướng thẳng đến Thiên Chúa, trong khi hành động còn gắn liền với những sự bên ngoài”.
Câu chuyện xảy ra tại làng Bêtania tuy đã khá xa và xưa, nhưng thông điệp và lời Chúa vẫn luôn mới mãi và có sức ảnh hưởng rất riêng trên từng người.
Với tôi, bài học để lại không chỉ là lời nhắc nhở cho mình phải biết dung hòa và kết hiệp cả hai hình thức chiêm niệm và hoạt động trong đời sống, mà còn là căn nguyên và có sức tác động mạnh mẽ khiến tôi thay đổi chọn lựa của mình: Vì Matta là vị thánh quan thầy mà tôi nhận khi chịu phép Rửa tội nên khi vào Dòng, các chị em đều gọi tôi là Matta thay vì gọi bằng tên khai sinh như thường lệ, nhưng có một điều là các chị em không quên đính kèm thêm phần sau: “Chị băn khoăn lo lắng nhiều chuyện quá’’. Đối với chị em, tôi rất giống chị Matta. Cũng trong một dịp lễ, một chị em đã vẽ tặng tôi bức tranh hoạt hình phác họa tôi hệt như chị Matta khi xưa.
Ban đầu tôi xem mọi thứ rất bình thường, nghe các chị em gọi hoài cũng quen. Nhưng dần dần, bằng cách này hay cách khác, qua những lời nói rất tự nhiên của chị em, lắm lúc cũng phải làm cho tôi phải suy nghĩ về câu nói của Chúa Giêsu một cách nghiêm túc hơn: “Maria đã chọn phần tốt nhất”. Đặc biệt hơn nữa là trước những biến cố quan trọng trong các giai đoạn huấn luyện của mình, mỗi lần cần đưa ra quyết định, tôi lại được nghe đoạn Tin Mừng này trong các cử hành Phụng vụ. Trong một khoảng thời gian ngắn, ít nhất ba lần tôi bị chất vấn bởi nội dung của đoạn Tin Mừng này (x. Lc 10, 38-42). Lần cuối cùng, tôi đã quyết định học theo Maria, chọn điều Chúa muốn và tốt nhất cho tôi. Chính câu nói: “Maria đã chọn phần tốt nhất’’ đã trở thành châm ngôn sống cho tôi kể từ khi tôi chọn đời sống đan tu, với ý nghĩa: trước bất cứ chọn lựa hay làm công việc gì, tôi luôn phải nhắc nhở và ý thức tự vấn xem mình có đang chọn phần tốt nhất theo ý Chúa không.
Mỗi ngày tôi càng thêm tin tưởng và dám chắc rằng: nếu tôi luôn biết chọn Chúa, gắn bó mật thiết với Chúa và luôn luôn khao khát Chúa thì chính Người sẽ ban đủ sức và đủ ơn cần thiết để tôi sống ơn gọi và thực thi các việc bổn phận của mình một cách vui vẻ và bình an.
Cầu nguyện
Lạy Chúa Giêsu, con không thể cho người khác cái mà con không có. Xin cho con mỗi ngày biết làm cho lòng mình tràn đầy Chúa và yêu Chúa nhiều hơn, như thế con mới có thể thực thi được sứ mạng đem Chúa đến cho người khác. Amen.
